Blizny a osteopatia

Wprowadzenie

Blizna jest formą naprawy tkanki po jej uszkodzeniu bez względu na to czy będzie to uraz, czy operacja. Blizna tworzy się wtedy gdy rana jest wystarczająco głęboka, czyli przechodzi co najmniej poniżej poziomu naskórka, blizna może być również zlokalizowana głębiej i być niewidoczna na poziomie skóry np. po naderwaniu więzadeł. Może być również wynikiem zabiegów chirurgicznych, gdzie pomimo najlepszych starań operatorów jest ona niemiłą konsekwencją przebytego zabiegu.

Na świecie wykonuje się ponad 200 milionów operacji rocznie, które pozostawiają blizny. Ponad 90% pacjentów chciałoby poprawić ich estetykę. Niestety brzydka blizna może nie być jedynym powikłaniem. Ponieważ układ powięziowy jest częścią układu ruchu a także otacza narządy, nerwy oraz naczynia, blizna może mieć ogromny wpływ na powstawanie bólu, funkcje narządów wewnętrznych czy ograniczenia ruchu czasem w odległych częściach ciała. Niektórzy badacze powiązują blizny również z depresją.

Blizny a osteopatia

Podstawowym założeniem osteopatii jest zwrócenie uwagi na fakt jedności człowieka: duszy, ducha i ciała. Wiemy, że czasem blizny są miłym, a czasem bolesnym wspomnieniem przeszłości. Dlatego odpowiednie ich opracowanie może w sposób podświadomy oddziaływać również na stan psychiczny i emocjonalny pacjenta. Mechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany, sugeruje się jednak, że mózg łączy nieprzyjemne zdarzenie z informacją pochodzącą z receptorów okolicy np. kolona przy wypadku motocyklowym, czy trudnej operacji. W związku z tym do czasu, aż informacja z receptorów nie zostanie wyciszona (poprzez np. rozluźnienie powięzi okolicy blizny) napięcie w układzie nerwowym będzie utrzymywane, wpływając na funkcjonowanie naszej psychiki. Czasem takie rozluźnienie będzie wystarczające czasem wymagana będzie konsultacja psychologiczna, czy nauka technik relaksacyjnych.

Nie każda blizna ma dla organizmu tak duże znaczenie, dlatego pierwszym krokiem w leczeniu osteopatycznym będzie poszukiwanie tych blizn, które zlokalizowane są w anatomicznie kluczowych miejscach lub wykazują znaczący wpływ na jakość i ruchomość okolicznych tkanek. Blizna może np. znajdować się w tzw. centrum koordynacji lub centrum fuzyjnym okolicy kolana. Te centra koordynują pracę kolana i sąsiednich stawów a ich zaburzenie może dawać znaczące bóle i ograniczenia ruchu. Innym przykładem może być operacja w okolicy jamy brzusznej czy nawet blizna po kolczyku w pępku, które mogą prowokować mocne bóle podczas miesiączki. Czasem zdarza się, że blizna np. po usunięciu zmiany skórnej zlokalizowana jest w okolicy przebiegu wiązki naczyniowo-nerwowej, powodując napięcie otaczające jej powięzi i dając objawy neurologiczne lub naczyniowe jak drętwienia, mrowienia, zasinienie, ochłodzenie lub nadmierną potliwość fragmentu ciała.

Kolejne założenie osteopatii mówi o tym, że ciało jest zdolne do samoregulacji, samo-naprawy oraz samo-podtrzymywania. Blizna jest właśnie formą takiego działania organizmu. Czasem jednak rozległość urazu, istniejące zaburzenia czy napięcia uniemożliwiają prawidłowe jej tworzenie się. Zadaniem osteopaty będzie zatem usunięcie istniejących przeszkód aby umożliwić organizmowi samo- naprawę. W gojeniu wyróżniamy kilka faz, a szczególne znaczenie na długofalowe konsekwencje mają pierwsze fazy, dlatego tak ważne jest aby po operacjach czy urazach nie zwlekać aż do pełnego zagojenia się blizny.

Stosowane techniki

Istnieje wiele technik dla tkanek miękkich, które mają za cel poprawę elastyczności tkanek, ślizgu warstw powięzi między sobą, krążenia, a poprzez to odżywienia i ultenowania okolicznych tkanek, a także podniesienie lokalnej odporności immunologicznej. Oddziaływuje się również na układ nerwowy na zasadzie odruchowej.

Wśród technik stosuje się m.in. techniki nasłuchu gdzie terapeuta stara się wyczuć, w którym kierunku tkanki są najbardziej napięte lub rozluźnione, techniki rozluźniania pośredniego kiedy terapeuta po nasłuchu pociąga tkankę w kierunku ułatwionym oczekując rozluźnienia w kierunku przeciwnym, techniki indukcji, manipulacji punktów powięziowych, czy techniki bezpośrednie, wśród których możemy wyróżnić: rolowanie, rozciąganie, użycie haczyków, suchego igłowania, effleurage, pettrisage (techniki lekkiego dotyku) ect. Osteopata może również wykonać techniki na okolicy kręgosłupa unerwiającej dany fragment ciała.

Podsumowanie

Kiedy patrzymy na urazy czy blizny poprzez pryzmat osteopatii otwiera się przed nami przestrzeń wzajemnych oddziaływań, które można zharmonizować aby poprawić homeostazę organizmu, czyli jego równowagę wewnętrzną. Zastosowanie tego podejścia daje możliwość oddziaływania szerszego i pełniejszego niż to które znamy np. ze stosowania maści czy klasycznego rozciągania blizny, przez co interwencja osteopatyczna staje się ważnym krokiem w powrocie do pełnej funkcji organizmu.

mgr Przemysław Sekuła